ပြင်းထန်သော အပူရှပ်ခြင်း
အပူချိန်က ထပ်မံမြင့်တက်ဖို့ ရှိနေတာကြောင့်မို့ ဂရုစိုက်ရမယ့် ကျန်းမာရေးကိစ္စရပ်လေးတွေ ကျွန်တော်တို့မှာ ရှိလို့လာပါတယ်။
ဒါကတော့ ပြင်းထန်သော အပူရှပ်ခြင်း (Heat Stroke) ပါ။
ရိုးရိုးသာမန် အပူရှပ်တာ (Heat exhaustion) ဆိုတာ ကတော့
ရေဓာတ်ခမ်းခြောက်မှု – ရေငတ်၊ ရေဆာ၊ ပင်ပန်း၊ ခေါင်းကိုက်၊ သတိမေ့တာမျိုး။
ဆားဓာတ်ခမ်းခြောက်မှု – ပျို့အန်၊ ကြွက်တက်၊ ခေါင်းမူးတာမျိုး။
ဒီလို အပူရှပ်တာမှာ ချွေးကတော့ ထွက်ပါတယ်။ရေများများသောက်တာ နေရောင်အောက်ကို တိုက်ရိုက်မထိတွေ့ပါဘဲ အရိပ်အောက်မှာနေတာ၊ အဝတ်အစားကို ချည်သားနဲ့ အသားရောင်လိုမျိုးဝတ်တာ၊ အပြင်သွားရင်လည်း နေရောင်ကာခရင်မ်၊ ဦးထုပ်၊ ထီး စတာတို့နဲ့ ကာကွယ်တာမျိုးလုပ်နိုင်ပါတယ်။
ပြင်းထန်တဲ့ အပူရှပ်ခြင်း (Heat Stroke) ဆိုရင်တော့ အာလေးလျှာလေးဖြစ်မယ်။ မူးမယ်၊ အသိ အာရုံ ထွေပြားနေမယ်။
ချွေးမထွက်ဘူး၊ ကိုယ်ခန္ဓာအပူချိန်ကတော့ မြင့်မားပြီး ခေါင်းမူးတာမျိုးဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ စိုးရိမ်ရလို့ ကုသမှုနောက်ကျရင် အသက်ဆုံးရှုံးတဲ့အထိ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
ဆိုတော့ ပြင်းထန်တဲ့အပူရှပ်ခြင်းဆိုတာကို ကာကွယ်နိုင်မယ့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်တွေလို့ ဆိုလိုက်ရင် ဘာတွေပါမလဲဆိုတာကို တစ်ချက်ကြည့်ရအောင်ပါ။
#သခွားသီး
ရေကို ၉၅% လောက်ပါဝင်ပြီးတော့ ရေဓာတ်ကိုဖြည့်တင်းပေးနိုင်တဲ့ အသီးအနှံတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ သခွားသီး တစ်ပန်းကန်မှာဆိုရင် ကယ်လိုရီကလည်း ၁၆ ပဲပါလို့ ဝိတ်ချနေသူတွေ စားဖို့ အသင့်တော်ဆုံးဖြစ်တဲ့အပြင်ကို အစာချေတဲ့ ဖိုက်ဘာစနစ်တွေကိုတိုးတက်စေပြီး အဆိပ်အတောက်တွေကိုချေဖျက်ပေးနိုင်ပါသေးတယ်
နေ့တိုင်း စားပေးရင် အစာချေစနစ်အတွက်ကောင်းလာပြီးတော့ ရေဓာတ်ပြည့်ဝနေမှာဖြစ်ပါတယ်။ အခွံမှာ ဗီတာမင်စီ နဲ့ နေရောင်ကနေ ခရမ်းလွန်ရောင်ခြည်ထိလို့ ဖြစ်တတ်တဲ့ အရေပြားကင်ဆာကိုကာကွယ်ပေးနိုင်တဲ့ ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်ပစ္စည်းတွေ ပါဝင်တာကြောင့်မို့ အခွံမခွာပဲ ရေသေချာလေးဆေးဖို့ အကြံပေးချင်ပါတယ်။
#ဖရဲသီး
ဖရဲသီးချိုချိုလေးများ ကိုက်စားလိုက်ရင် အေးကနဲ ဖြစ်သွားတာမျိုးကို ကြိုက်လို့ ဝယ်စားဖြစ်နေကြတဲ့ ဖရဲသီးကတော့ လန်းဆန်းစေပြီးတော့ သူနဲ့နေရင် ပြင်းထန်တဲ့အပူရှပ်ခြင်းကိုဖြစ်စေမှာမဟုတ်ပါဘူး။ သူကချွေးထွက်ဖို့ကို လှုံဆော်ပေးတာကြောင့်မို့ပါ။ ခန္ဓာကိုယ်ဖြစ်စဉ်ကို မှန်ကန်စေပါတယ်။
*စိုက်ပျိုး၊ မွေးမြူရေးနဲ့ ပတ်သက်တာ အစိမ်းရောင်လမ်းဆော့ဝဲမှာ မေးပါ။
#သလဲသီး
သလဲသီးကလည်း ကျန်းမာရေးအတွက် အရမ်းကောင်းတဲ့ ဓာတ်တိုး ဆန့်ကျင်ပစ္စည်းတွေ အများကြီးပါတာရယ်။ ရေဓာတ်လည်း ပြည့်ပြည့်ဝဝ ပါနေတာရယ်နဲ့ဆိုတော့ စားပေးနေရင် ပြင်းထန်တဲ့ အပူရှပ်ခြင်းကို ကာကွယ်ပြီးသားဖြစ်မှာပါ။
#ပင်စိမ်းရွက် (ထိုင်း)
မျိုးကတော့ တူတူပါပဲ။ ဒါပေမဲ့ ထိုင်းမျိုးနဲ့ မြန်မာမျိုးနဲ့က နည်းနည်းတော့ ကွာခြားပါတယ်။ ထိုင်းမျိုးက ရွက်ပြောင်လိုမျိုးနဲ့ အနံ့နည်းနည်းလေးပျော့ပါတယ်။ မြန်မာပင်စိမ်းက အရွက်သေးသေး အနံ့စူးစူးလေးပါပဲ။ ပင်စိမ်းတွေကလည်း ခန္ဓာကိုယ်အပူချိန်ကို ထိန်းညှိပေးနိုင်ပါတယ်။ နေပူထဲမှာ (၂)နာရီလောက် ပြေးလာရလို့ ပင်စိမ်းစေ့လေး လက်တစ်ဆုပ်လောက် ဝါးလိုက်ရင် အပူချိန်ကိုညှိပြီးသားဖြစ်သွားပါတယ်။ အပူချိန်ကို ကျစေပါတယ်။ ပုံမှန်စားသုံးပေးမယ်ဆိုရင် ခန္ဓာကိုယ် အပူချိန်ကိုလည်း ထိန်းညှိပြီးဖြစ်မှာပါ။
#ပူစီနံ
တစ်ချို့ကတော့ အနံ့ကို မကြိုက်ကြတာ တစ်ချို့ကျတော့လည်း အနံ့ကြိုက်လို့ကို စားကြတာဆိုတဲ့ ပူစီနံလက်ဖက်ရည်ကို တစ်ခွက်လောက် သောက်လိုက်ရင် အပူချိန်ကို ထိန်းပေးနိုင်မှာပါ။ မန်သော်ပါဝင်လို့လည်း လန်းဆန်းစေပါသေးတယ်။
#နံနံ
သခွားလိုပဲ နံနံကလည်း ရေအများကြီးပါဝင်တဲ့ အပင်ဖြစ်ပါတယ်။ ၉၆ ရာခိုင်နှုန်းက ရေဖြစ်ပြိးတော့ ဆိုဒီယမ်၊ ပိုတက်စီယမ်၊ မဂ္ဂနီစီယမ်၊ ကယ်လ်စီယမ်၊ ဖော့စဖောရပ်၊ သံ၊ ဇင့် တို့လည်း ပါဝင်သေးတာဆိုတော့ ၂ ပင် ၃ ပင်လောက်စားရုံနဲ့ ရမှာပါ။
#ဗိုလ်စားပဲ၊ ရွှေပဲသီး
သူ့ကို ဘိုလိုဆိုရင် Snow Peas လို့ခေါ်ပါတယ်။ နာမည်နဲ့လိုက်အောင်ပဲ ချိုချိုအေးအေးလေး ဖြစ်ပြီးတော့ ဗီတာမင် စီ လည်း ပါဝင်ပါတယ်။ အလှအပအတွက်ဆိုရင်လည်း နေလောင်တာကို ကာကွယ်ပေးနိုင်တဲ့ ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်ပစ္စည်းတွေပါဝင်ပြီးတော့ ကော်လဂျင်ထုတ်ဖို့လည်း အားပေးပါတယ်။
အစာလည်းဆေး ဆေးလည်း အစာဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့်မို့ စားရင်းသောက်ရင်းနဲ့ပဲ ကျန်းမာရေးကို ကြိုတင်ကာကွယ်နိုင်စေဖို့အတွက် တင်ဆက်ပေးလိုက်ရပါတယ်။
